top of page

Projekt Nowelizacji Rozporządzenia MEN

Formalizacja rówieśniczego wsparcia uczniów jako narzędzie odciążenia systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

1. POTRZEBA ZMIANY

Uzasadnienie potrzeby interwencji legislacyjnej w obszarze wsparcia psychicznego uczniów

Wobec narastających wyzwań w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz przeciążenia specjalistów szkolnych, konieczne staje się opracowanie prostych, skalowalnych i skutecznych rozwiązań systemowych. Jednym z takich rozwiązań jest wprowadzenie do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. możliwości tworzenia Szkolnych Grup Wsparcia Rówieśniczego (SGWR).

SGWR to inicjatywa oddolna, oparta na potencjale uczniowskim, która nie wymaga dodatkowych środków finansowych, a jednocześnie umożliwia realne wzmocnienie systemu wsparcia w szkole, w tym przede wszystkim wczesnej interwencji emocjonalnej i budowania relacji. Nowelizacja rozporządzenia ma charakter usprawniający i odformalizowany, a jej celem jest stworzenie nowego narzędzia, które szkoły będą mogły wdrażać zgodnie z potrzebami uczniów i potencjałem kadry pedagogicznej.

3. PROJKET ROZWIĄZANIA

Założenia projektowanej zmiany rozporządzenia w zakresie Szkolnych Grup Wsparcia Rówieśniczego

Proponujemy dodanie do Rozporządzenia MEN zapisu umożliwiającego tworzenie Szkolnych Grup Wsparcia Rówieśniczego (SGWR) jako nowej, dobrowolnej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizowanej przez uczniów za wiedzą i zgodą pedagoga, psychologa lub nauczyciela.


Najważniejsze cechy SGWR:

​

  • inicjowane oddolnie przez uczniów,

  • ​funkcjonujące w oparciu o zgodę opiekuna (np. wychowawcy lub pedagoga),

  • działające w ramach szkoły jako grupy pierwszego kontaktu rówieśniczego,

  • bez potrzeby zewnętrznych szkoleń czy finansowania,

  • powiązane z treściami dydaktycznymi nowego przedmiotu "Edukacja Zdrowotna".

 

Formalizacja polega wyłącznie na dopuszczeniu tej formy w katalogu narzędzi pomocy psychologicznej i zapewnieniu szkołom podstawy prawnej do jej organizowania i wspierania.

2. DIAGNOZA SYSTEMU

Analiza stanu faktycznego funkcjonowania systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach

Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest uczniom przez nauczycieli, pedagogów, psychologów i innych specjalistów zatrudnionych w szkole. Brakuje jednak formalnej możliwości organizowania działań wspierających realizowanych przez samych uczniów.

W praktyce:
 

  • ponad 20% szkół nie zatrudnia żadnego psychologa,

  • ​w szkołach, gdzie psycholog jest zatrudniony, opiekuje się on nierzadko 500–1000 uczniami,

  • nauczyciele i wychowawcy nie mają możliwości koordynowania nieformalnych inicjatyw wspierających bez ram prawnych,

  • uczniowie nie wiedzą, czy mogą formalnie tworzyć grupy wsparcia ani na jakich zasadach.


​Brakuje strukturalnej odpowiedzi na potrzebę stworzenia pierwszego kontaktu wsparciowego między rówieśnikami, który mógłby skutecznie odfiltrowywać mniej poważne sytuacje i wzmacniać kulturę empatii.

4. EDUKACJA ZDROWOTNA

Edukacja Zdrowotna jako fundament kompetencyjny dla oddolnych działań rówieśniczych

Od roku szkolnego 2025/2026 wprowadzony zostaje nowy przedmiot "Edukacja Zdrowotna", w którego podstawie programowej zawarte są m.in. umiejętności:

​

  • ​rozpoznawania i nazywania emocji u siebie i innych,

  • stosowania konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami (w tym technik uważności),

  • zasad udzielania pierwszej pomocy emocjonalnej.

 

SGWR stanowić będą praktyczne narzędzie wdrażania tych kompetencji w środowisku rówieśniczym. Uczniowie, którzy na lekcjach nabywają podstawową wiedzę emocjonalną, mogą ją wykorzystać we wspieraniu kolegów i koleżanek w bezpiecznym, szkolnym kontekście. To łączy dydaktykę z praktyczną troską i empatią.

 

SGWR staje się zatem logicznym przedłużeniem treści przedmiotowych, nie wymagającym dodatkowego szkolenia, a jedynie rozpoznania i nadzoru ze strony dorosłych w szkole.

NOWELIZACJA

Proponujemy wprowadzenie do § 6 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 1591) nowego punktu 10, który umożliwia formalne tworzenie Szkolnych Grup Wsparcia Rówieśniczego (SGWR) w szkołach.

Nowe brzmienie

PKT 10 W § 6 UST. 2:

"10) Szkolnych Grup Wsparcia Rówieśniczego (SGWR) – dobrowolnych grup tworzonych przez uczniów jako forma pierwszego kontaktu emocjonalnego i wspierającego w środowisku szkolnym, funkcjonujących za wiedzą i pod opieką wychowawcy klasy, pedagoga, psychologa lub innego nauczyciela, w ramach działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły, zgodnych z przyjętym programem szkoły."

§ 6 UST. 4:

"W przypadku organizowania formy, o której mowa w ust. 2 pkt 10, dyrektor szkoły zapewnia, aby jej funkcjonowanie było zgodne z programem wychowawczo-profilaktycznym szkoły oraz odbywało się przy udziale osoby sprawującej opiekę pedagogiczną nad daną grupą."

Dzięki temu zapisowi szkoły zyskają możliwość wspierania inicjatyw uczniowskich w sposób uporządkowany, bez konieczności tworzenia nowych obowiązków czy struktur organizacyjnych. Propozycja jest zgodna z podstawą programową nowego przedmiotu „Edukacja Zdrowotna” oraz z aktualnymi potrzebami systemu wsparcia emocjonalnego młodzieży.

bottom of page